Ayıplı mallar söz konusu olduğunda, bunlar ev, arsa vb. gibi taşınır veya taşınmaz mallar olabilir. Yazılım ve ses veya video gibi maddi olmayan mallar elektronik ortam oluşturmak için kullanılabilir. Ürün müşteriye teslim edildiği anda ayıplıdır. Bu ayıp, ürüne uymadığında veya objektif olarak sahip olması gereken özelliklere sahip olmadığında ortaya çıkar. Tüketici işlemleri için VUK Madde 8-12 uygulanacaktır. Tüketici işlemi olmayan adi satışlarda ise TBK 219-231 maddeleri uygulanacaktır. Satış ticari olarak ifade edildiğinde ve taraflar tacir olduğunda TTK’nın 23. maddesinin 1. fıkrasının c bendi hükümleri uygulanır. Bu makalede tüketicilerin endişelerine odaklanacağız. Ayıplı mallarla ilgili sorularınızı bize iletmek için aşağıdaki formu kullanabilirsiniz.
Ayıplı Mal Nedir?
Bir telefon satın alırsanız ve eve geldikten sonra arızalı olduğunu fark ederseniz bu ayıplı maldır. Tüketici Kanunu’na göre yapılması gereken ilk şey bir satıcı tespit etmektir. Satıcı, kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere mesleki veya ticari faaliyeti gereği tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişidir. Buna karşılık mallar alışveriş, tatil veya konut amaçlı taşınmazlar, yazılım, ses ve görüntü gibi somut olabileceği gibi elektronik ortamda açılabilen mallar gibi soyut da olabilir. Mallar satıcı tarafından tüketiciye satıldığında, bu mallar üzerinde anlaşmaya varılan özelliklerden veya malların objektif olarak sahip olması gereken özelliklerden yoksunsa ayıplı olabilir. Üç tür ayıp mevcuttur: maddi, ekonomik ve yasal. Maddi ayıp, malların fiziksel özelliklerindeki ayıbı ifade eder. Ekonomik ayıp, maldan beklenen ekonomik getirinin sağlanamamasıdır. Yasal ayıp ise tüketicinin kamu hukuku sonucu sahip olduğu hakları kullanamamasıdır.
Ayıplı mal, ambalajında, etiketinde veya internet sitesinde ya da reklamlarında belirtilen özelliklerinden en az biri eksik olan mallardır. Ayıplı mal, kendisinden beklenen faydayı sağlamayan veya azaltan; maddi, ekonomik veya hukuki açıdan kusurlu olan ya da benzer ürünlerle aynı özelliklere sahip olmayan ürünleri de kapsar. Kararlaştırılan sürede teslim edilmeyen veya yanlış monte edilen mallar ayıplı olarak kabul edilir. Montajı tüketiciye bırakılan mallarda, yanlış montajın montaj talimatlarındaki yanlışlıklardan veya eksikliklerden kaynaklanması durumunda da ayıplı olarak kabul edilebilir. Tüketici Hukukunda, üründeki kusurun esaslı olmaması önemli değildir. Diğer bir deyişle, basit kusurlar tüketicinin ürünü ayıplı olarak kabul etmesi için yeterlidir. Ayıp, sözleşmenin kurulduğu anda veya daha sonra tespit edilebilir. Sözleşmenin kurulduğu anda aşikâr olan bir ayıp söz konusu olduğunda, bu durum sözleşmeye aykırılık olarak değerlendirilemez. Ayıp, teslimat anında mevcut olmalıdır. Teslimden itibaren 6 ay içinde ortaya çıkan ayıpların teslim tarihinde var olduğu kabul edilir.
Ayıplı Hizmet Nedir?
Bir hizmet, sözleşmede belirtilen süre içinde başlamazsa veya hizmet üzerinde anlaşmaya varılan nesnel özellikleri karşılamazsa ayıplıdır. Hizmet sağlayıcının internet sitesinde veya reklamlarında belirttiği asgari özellikleri sağlayamayan hizmetler; ekonomik, maddi veya hukuki ayıpları olan ayıplı hizmetlerdir.
Ayıplı ürünler için satıcının sorumlulukları nelerdir?
İlk olarak, mallar üzerinde anlaşılan özellikleri karşılamamalıdır. Ya da objektif olarak gerekli olan özellikleri karşılamamalıdır. Bu, 32GB’lık telefonlar üzerinde anlaşılmışken 16GB’lık bir telefonun satılamayacağı anlamına gelir. Çalışan bir telefon olmalıdır. Kusur, telefon teslim edildiğinde mevcut olmalıdır. Teslimatın yapıldığı tarihten sonraki altı ay içinde ortaya çıkan bir kusur, teslimat sırasında mevcut kabul edilir. Ayıp tüketici tarafından görülememeli veya tüketicinin ayıbı fark etmesi beklenmemelidir. Ayıp açık olmamalıdır. Satıcının hafif kusurlu olduğu durumlarda sorumsuzluk anlaşması yapılabilir. Ağır ihmal durumunda sorumsuzluk anlaşması yapmak hukuka aykırıdır. Kusurun küçük olması durumunda sorumsuzluk kararlaştırılmamalıdır. Bu koşullar mevcutsa, satıcı ayıptan sorumludur ve tüketici seçimlik haklarını kullanabilir.
Tüketicinin Seçimlik Hakları Nelerdir?
Tüketici, malın ayıplı olması durumunda, malı iade edeceğini satıcıya bildirerek sözleşmeyi iptal edebilir. Malı alıkoyabilir ve ayıp oranında satış bedelinden indirim yapılmasını talep edebilir. Ayıp çok ağır değilse, alıcı masrafları satıcıya ait olmak üzere ücretsiz onarım isteyebilir. Eğer mümkünse, tüketici ayıplı malın benzer bir ürünle değiştirilmesini isteyebilir. Malın ayıplı olması halinde tüketicinin dört seçimlik hakkı bulunmaktadır. Satıcı, bu haklardan birini talep etmesi halinde alıcının talebine uymak zorundadır. Bu hakların yanı sıra tüketici tazminat da talep edebilir. Borçlar Kanunu kendisine bu hakkını kullanabilmesi için gerekli bilgileri sağlayacaktır. Satıcı, kusursuz olduğu ispat edilemediği sürece tazminatla yükümlü olacaktır.
Ayıplı mal bildirim süresi kaç gündür?
Tüketici Hukukundan kaynaklanan bir ayıp söz konusu olduğunda bildirim yükümlülüğü bulunmamaktadır. Genel hükümler uyarınca alıcının malı muayene etme ve varsa ayıpları satıcıya bildirme yükümlülüğü bulunmaktadır. Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca, alıcının bir olayın özel koşulları ışığında mümkün olan en kısa sürede malları incelemesi gerekmektedir. Ardından, herhangi bir kusur varsa, belirtilen süre içinde satıcıya bildirmelidir. Süre, özel koşullara göre belirlenir. Alıcının belirtilen süre içinde satıcıya bildirimde bulunmaması durumunda, ürünü satın almayı kabul eder. Tespit edilemeyen bir kusur söz konusu olduğunda, öngörülen süre içinde bildirim gerekli değildir. Ancak ortaya çıkması halinde derhal satıcıya bildirilmelidir. Ticari satışlarda ise ayıbın belirgin olması halinde iki iş günü içinde satıcıya bilgi verilmesi gerekir.
Ayıplı mal için nasıl dava açılır?
Satıcının ayıplı maldan dolayı taşıdığı sorumluluk gereği müşterinin talep ettiği seçimlik hakkı sağlamaması halinde dava açılabilir. 2021 yılı için değeri 7.550₺’nin altında olan tüketici uyuşmazlıklarında ilçe tüketici hakem heyeti yetkilidir. Değeri 7.550₺’nin üzerinde ve 11.330₺’nin altında olan tüketici uyuşmazlıklarında il tüketici hakem heyeti yetkilidir. Değeri 11.330₺’nin üzerinde olan tüketici uyuşmazlıklarında ise tüketici mahkemesi yetkilidir. Tüketici mahkemesinin görev alanına giren tüketici uyuşmazlıklarında arabuluculuk zorunludur. Zorunlu arabuluculuk sonunda tarafların anlaşamaması halinde dava açılabilir.
Ayıplı Mal Davası Nasıl Yazılır?
İSTANBUL ANADOLU TÜKETİCİ MAHKEMESİ
SANIK
VEKİLİ :
DAVALI
ŞİKAYETKONUSU Şikâyet dilekçemizin sunulmasından kastımız şudur.
1-) Davalı, müvekkilime 01.06.2020 tarihinde … marka ve … model … renkte telefon satmıştır. Satın alınan telefonun bedeli dava tarihi itibariyle 17.500₺’dir
2-) Arama yapıldığında telefondan herhangi bir ses gelmiyordu.
3-) Müvekkilim satıcı ile iletişime geçmiş ve satıcı ürünün kusurlu olduğunu bildirmiştir.
4-) Müvekkilimin satın aldığı telefon gerekli özelliği içermediği için, telefondan beklediği faydaları sağlamayacaktır.
5-) Satıcıdan, satılan ürünün benzer ancak kusurlu olmayan bir ürünle değiştirilmesi talep edilmiştir. Bu talep reddedilmiş ve dava açılmıştır.
Yasal Dayanak : Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun da dahil olmak üzere ilgili diğer mevzuat
YASAL DELİL Fatura, uzman
SONUÇ VE TALEP: Özetlediğim ve açıkladığım nedenlerle: Ayıplı ürünlerin ayıpsız benzerleri ile değiştirilmesine, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini Sayın Mahkemenizden saygılarımla arz ve talep ederim.12.11.2020
Ayıplı ürünler için zamanaşımı süresi nedir?
Ayıbın açık veya gizli olduğu durumlarda zamanaşımı süresi teslim tarihinden itibaren iki yıldır. Bu süre sözleşme ile uzatılabilir. Konut veya tatil amaçlı taşınmazlar, ayıp durumunda 5 yıllık zaman aşımı süresine tabidir. Bu süreler, isteğe bağlı taleplerin kullanılması için de geçerlidir. Borçlar Kanunu’nun genel hükümleri uyarınca, kusurdan kaynaklanan zararların tazminine ilişkin zamanaşımı süresi 10 yıldır. İkinci el satışlarda sorumluluk süresi bir yıldır. İkinci el konut veya tatil evlerinde sorumluluk süresi 3 yıldır. Kusur gizlenmişse veya ağır ihmal söz konusuysa zaman aşımı süresi uygulanmaz.