Eser sözleşmeleri, yollar, köprüler ve otoyollar gibi belirli eserlerin yaratılması için yapılan yasal sözleşmelerdir. Gömlek, elbise veya gömlek yaratmak için de kullanılabilirler. Herhangi bir eserin onarımı, değiştirilmesi ve bakımı da bir eserin yaratılmasını teşkil eder. Eseri geniş anlamda yorumlayan çoğunluk görüşüne göre, fotoğraf/film çekmek ya da yabancı dilde bir metni çevirmek, plan çizmek, reklam filmi çekmek gibi eylemler de eser tanımına girmektedir. Yargıtay, bir kumarhanede ücret karşılığında sahne alan bir kişi ile mekan sahibi arasındaki sözleşmeyi eser sözleşmesi olarak değerlendirmiştir. Yüklenici (işi yapan) sözleşmenin tarafıdır. İş sahibi (işin yapılmasını emreden) ise diğer taraftır. Her iki tarafın da yükümlülüklerle bağlı olduğu bir sözleşme, karşılıklı rıza ile kurulan bir sözleşmedir.
İş sahibinin iş için ödeme yapması gerekir. Eğer iş için bir ödeme yapılmıyorsa bir eser sözleşmesinden söz edemeyiz. Yüklenicinin eseri meydana getirme yükümlülüğü vardır. Edim aynı zamanda bir sonucu da yansıtır. İş zamanında tamamlanmalı ve teslim edilmelidir.
Eser Sözleşmesi Özellikleri
Sözleşme, işin doğrudan yüklenici tarafından veya en azından onun gözetimi altında yapılmasını gerektirir. Belirli özellikleri nedeniyle bir işi inşa etmek üzere seçilen yükleniciler, bu işi kendileri yapmalıdır. Ancak, bu özellikler önemli değilse, işi dışarıdan temin edebilirler. Yüklenici, sözleşmede aksi belirtilmedikçe, eserin inşasında kullanılacak araçları sağlamakla sorumludur. Yüklenici, kendisi tarafından sağlanan malzemelerdeki kusurlardan sorumludur. Mülk sahibi tarafından sağlanmış olsa bile, yüklenici bunları özenle kullanmak ve fazlasını iade etmek zorundadır. İşin hem başlangıcı hem de tamamlanması önemlidir.
İlk olarak, yüklenici bir eser sözleşmesi ile üstlendiği yükümlülükleri yerine getirmeli ve aynı zamanda meşru menfaatlerini de göz önünde bulundurmalıdır. Yüklenicinin görevi, mesleki ve teknik standartlara göre, basiretli bir yüklenicinin benzer projelerle uğraşırken sergileyeceği davranışla ölçülür. “Objektif kriterler” bu kriteri tanımlamak için kullanılan terimdir. Yükleniciler, bir işin yapımı sırasında özen kriterini ihlal ederlerse veya yardımcı işçiler veya alt yükleniciler zarar verici bir şekilde davranırlarsa, zararlardan sorumludurlar. İş sahipleri, yüklenicinin geç kalması, sözleşme hükümlerini ihlal etmesi veya kendilerinden kaynaklanmayan nedenlerle işin gecikmesine neden olması halinde sözleşmeleri iptal edebilir. Yüklenici kusurlu iş için hatalıysa veya iş sözleşmede belirtildiği gibi değilse, iş sahibi sözleşmeyi iptal etme hakkına sahiptir.
İş sahibi bedeli ödemekle yükümlüdür. Fiyat daha sonra belirlenebilir veya önceden kararlaştırılabilir. Önemli olan sözleşme bedelinin ödeneceği konusunda anlaşmaktır. Bedel üzerinde anlaşma yoksa 481. madde uyarınca yüklenicinin değer ve giderlerine göre hesaplanacaktır.
Eser Sözleşmelerinde Yüklenicilerin Ayıptan Sorumluluğu
Yükleniciler, iş sahibine atfedilebilecek bir kusur olmaksızın işin teslim edilmesi halinde kusurlardan sorumludur. İş sahibi teslimden hemen sonra işi incelemeli ve herhangi bir kusuru zamanında yükleniciye bildirmelidir. Bir kusur olması halinde, iş sahibinin sözleşmeyi feshetme veya iptal etme hakkı vardır. Ayrıca fiyatta indirim, ücretsiz onarım veya tazminat talep edebilirler.
İş Bir sözleşme için gerekli şekil nedir?
Borçlar Kanunu bir iş sözleşmesinin yapılması için herhangi bir şekil şartı öngörmemektedir. Geçerli bir sözleşme kurmak için herhangi bir şekil şartı yoktur. Sözlü veya yazılı olarak yapabilirsiniz. İddianızı kanıtlayabilmek için en iyisi yazılı hale getirmektir. Kanun, eser sözleşmesi ile aynı özelliklere sahip olan kat karşılığı inşaat sözleşmesi için resmi gereklilikleri belirtir. Bu nedenle sözleşme resmileştirilmelidir.
Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan Talepler
Bu dava, bir iş sözleşmesinin feshedilmesi veya sözleşmenin usul ve esaslara aykırı olduğunun tespit edilmesi halinde doğacak alacaklara ilişkindir.
İş sözleşmesinde zamanaşımı süresi ne kadardır?
Sözleşmede işin yapılması şart koşulmuşsa, zamanaşımı süresi taşınırlar için iki yıl, taşınmazlar için beş yıldır. Yüklenicinin ağır ihmali varsa zamanaşımı süresi 20 yıldır. Bu, işin türüne bakılmaksızın geçerlidir.
Eser Sözleşmesi Örneği
İş Sözleşmesi
- Bu sözleşme ……….. ve …………. arasındadır.
- Bu sözleşme ile yüklenicinin bir doğa manzarası çizimi oluşturması gerekmektedir.
- İş sahibi, üzerinde anlaşmaya varılan iş için ………. adresine ödeme yapılacağını kabul eder.
- Eserin oluşturulması için son tarih, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren otuz gündür.
Yüklenici İş sahibi
………… ………..
Doğadan bir görünümü gösteren bir resim örneğini kullandık, ancak gerçek çalışma farklı olabilir.
Eser Sözleşmesi ve Hizmet Sözleşmesi – Aralarındaki Fark Nedir?
İlk fark zamandır. Eser sözleşmesinde eserin meydana getirilmesi için gereken emek belirli bir zaman dilimi içinde harcanırken, hizmet sözleşmesinde emeğin o zaman dilimi içinde sürekli olarak ifa edilmesi gerekir (örn. Eser sözleşmesinde belirlenen zaman dilimi içinde eserin meydana getirilmesi için emek harcanır. Oysa hizmet sözleşmesinde belirlenen süre içinde sürekli emek harcanır (örn. Hizmet sözleşmesinde emeğin belirli bir süre içinde harcanması gerekir. Başka bir deyişle, bir iş sözleşmesi belirli bir süre içinde belirli bir miktarda emek harcanmasını gerektirir. Bir hizmet anlaşması ise aynı zaman dilimi içerisinde belirli olmayan bir miktarda işin tamamlanmasını gerektirir. İkisinin birbirinden bağımsız olması da bir diğer önemli farktır. Hizmet sözleşmelerinde talimatlar, emirler ve denetim vardır. Bir eser sözleşmesi, iş sahibi tarafından yükleniciye verilen herhangi bir emir veya talimat içermez. Başka bir deyişle yüklenici daha bağımsızdır. İkinci bir husus, kanunun hizmet sözleşmesinin ifasının maliyetini tanımlamak için “ücret” terimini kullanmasıdır. Eser sözleşmesinde ise “fiyat “tan bahsedilmektedir. Bu iki kelime farklı anlamlara gelmektedir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, hizmet ve eser sözleşmeleri arasındaki temel farklar olarak ücret, bağımlılık ve zamanlamayı göstermiştir.
Eser sözleşmesi ve iş sözleşmesi: Aralarındaki fark nedir?
Hizmet sözleşmesi, iş sözleşmesinin temelini oluşturur. Hizmet ve eser sözleşmeleri arasındaki farklar iş sözleşmeleri için de geçerlidir.
Eser Sözleşmelerine İlişkin Yargıtay Kararları
yüklenicinin iş sahibine karşı olan borcunu “ihlal etmesi”. Eser ayıplı ise, iş sahibi TBK m. 475’te belirtilen hakları (TBK m. 360 818 sayılı TBK’nın 474. maddesine uygun olarak yaparsa). Açık ayıplar için 6098 sayılı TBK m. 477 (818 sayılı TBK m. 362), gizli ayıplar için 6098 sayılı TBK m. 477 (818 sayılı TBK m. 359) hükümlerine bakınız. Sözleşme ve eklerinde böyle yapılması gerektiği belirtilmiş olsa bile, iş tam olarak tamamlanmadığında, iş eksik yapılmış sayılır. Kusurlu Sözleşmede kararlaştırılan niteliklerden veya belirli temel niteliklerden yoksun olan bir eser. Diğer bir deyişle ayıp, bir eserde veya malda sözleşme hükümlerine veya yasalara göre olması beklenen belirli niteliklerin bulunmaması veya belirli kusurların varlığı veya yokluğu olarak tanımlanabilir. Yükleniciler, kasıtlı olarak gizledikleri ve uygun bir inceleme ile tespit edilemeyen kusurlardan hala sorumludurlar. Eser teslim edildiğinde, bir muayene ile tespit edilemiyorsa, bir kusurun gizlendiği varsayılır.
Yüklenici, teslimden sonra mümkün olan en kısa sürede, işin normal akışı içinde ve süresi içinde bir kişi veya uzman tarafından yapılan inceleme sonucunda açıkça görülen ayıplar hakkında bilgilendirilmelidir (md. Yüklenici, ortaya çıkar çıkmaz gizli ayıplar hakkında derhal bilgilendirilmelidir.
yargıtay 15. Hukuk Dairesi, 2020/1263 K. 2021/3148 E.
“Bu tür davalarda mahkeme öncelikle yüklenicinin edimini yerine getirmesini sağlamalıdır” (Yüklenicinin işi teslim etme ve oluşturma yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğinin ve ayrıca işgal koşulu (oturma izinleri) vb. gibi diğer yükümlülükleri de yerine getirip getirmediğinin belirlenmesi önemlidir. Sözleşme şartları belirleyecektir. Bunu yapmak için, yüklenicinin yükümlülüklerinin neler olduğunu belirlemek üzere sözleşme hükümleri gözden geçirilmeli ve değerlendirilmelidir.
yargıtay 6. Hukuk Dairesi, 2021/1018E. 2021/956K.