Evlilik sözleşmesi, her iki eşin karşılıklı iradesine dayanan bir sözleşmedir. Ailenin nasıl işleyeceğini ve birbirleriyle olan ilişkilerini belirler. Evlilik sözleşmelerinin temel amacı, boşanmanın ardından malların nasıl bölüneceğini belirlemektir. Evlilik sözleşmesi, boşanma sonrasında mal paylaşımının yapılmasını sağlayan en önemli belgedir.
Evlilik sözleşmeleri ile ilgili en sık sorulan soruların cevaplarını burada bulabilirsiniz.
Evlilik Sözleşmesi Nedir?
Evlilik sözleşmesi, eşlerin evliliklerinden önce veya evlilikleri sırasında imzaladıkları bir sözleşmedir. Evlilik, boşanma ve boşanma sonrası süreçleri düzenleyen hükümler içerir. Evlilik sözleşmeleri boşanma sonrası mal paylaşımını düzenler. Yani, evlilik süresince eşler tarafından edinilen mallara hangi rejimin uygulanacağını belirler. Sözleşme özgürlüğü genel bir kural olmakla birlikte, eşler mallarının tabi olacağı rejimi belirleme konusunda sınırsız bir özgürlüğe sahip değildir. Bu nedenle makalemiz, evlilik sözleşmelerinde mal rejimi türünün belirlenmesi konusuna odaklanacaktır.
Evlilik sözleşmesi imzalayabilmek için gereken şartlar nelerdir?
Medeni Kanun sözleşme yapma ehliyetini düzenlemektedir. Buna göre, ayırt etme gücüne sahip olanlar evlilik sözleşmesi yapma hakkına sahiptir. Bu hak, ayırt etme gücüne sahip tam ehliyetli yetişkinler tarafından doğrudan kullanılabilir. Ayırt etme gücüne sahip, ancak reşit olmayan veya kısıtlı olan sınırlı ehliyetsiz bir kişinin yasal temsilcisi bu sözleşmenin yapılmasına onay verebilir veya rıza gösterebilir. Tam ehliyetsiz ve ayırt etme gücüne sahip olmayanlar için bu sözleşmeyi yapma hakkı geçerli değildir.
Örnek evlilik sözleşmesi nedir?
Evlilik birliğinde eşler, tabi oldukları mal rejimi dışında, sözleşmenin geçerlilik koşullarını taşıdığı sürece, sözleşme özgürlüğüne uygun olarak başka herhangi bir konunun düzenlenmesini isteyebilirler. Taraflar, konunun imkânsız olmaması ve irade sakatlığı olmaması gibi belirli koşullar sağlandığı sürece herhangi bir konuyu düzenleyebilirler. Bu bağlamda, eşlerin birbirlerine saygı göstermesi, çocuklara eşit bakım verilmesi gibi hususların sözleşmeye dahil edilmesi hukuka aykırı değildir. Ayrıca, aile yükümlülüklerine uyulması veya eşlerin sadakat yükümlülükleri de yasaldır. Aşağıda göreceğimiz üzere, mal rejiminin belirlenmesi söz konusu olduğunda, eşlerin sadece kanunda öngörülen rejimi belirlemelerine izin verilmektedir.
Noter Evlilik Sözleşmesi Örneği Nedir?
Sözleşmede öncelikle tarafların adları, soyadları ve diğer kimlik bilgileri belirtilir. Ardından sözleşmede yer alacak hükümler başlar. Bu kapsamda aile konutunun yeri, çocukların doğum süreci ve masrafları, müşterek çocukların reşit oluncaya kadar çocukla ilgili tüm kararların birlikte alınması, evlilik süresince eşlerin mal rejimi ya da sadakat yükümlülüğüne aykırı davranış halinde boşanma süreci gibi hususlar sözleşmede yer alabilir. Sözleşme, tarafların isimlerini yazarak imzalaması ve notere onaylatması ile kurulabilir.
Evlilik Sözleşmesi Nasıl Oluşturulur?
Mal rejimi sözleşmesi için aranan şekil şartıdır. Eşler evlenmeden önce yetkili memura yazılı beyanda bulunarak veya evlendikten sonra noterde sözleşme imzalayarak mal rejimi sözleşmesi yapabilirler. Sözleşme her iki eş ve gerekiyorsa yasal temsilcileri tarafından imzalanmalıdır. Gördüğünüz gibi bu sözleşme resmi şekil şartına uygundur. Evlenmeden önce devlet memuruna gönderilen bildirim, adi yazı şeklinde olsa da resmi bir işlemdir. Mal rejimi sözleşmesi başka bir resmi makam veya kurum tarafından onaylanamaz veya düzenlenemez.
Mal Rejimi Sözleşmesi (MÖS) nedir?
Eşler tarafından tüm yasal sınırlara bağlı kalınarak resmi şekilde yapılan ve mal rejimlerini düzenleyen sözleşmedir. Nişanlılar veya eşler evlenmeden önce kanunda belirtilen seçenekler arasından tabi olmak istedikleri mal rejimini belirlerler. Bu bağlamda taraflar, yasal rejime ek olarak mal ayrılığı veya mal paylaşımı rejimini seçme seçeneğine sahiptir. Ayrıca yasal rejimin unsurlarını da düzenleyebilirler. Evlenmeden önce veya sonra bir mal rejimi seçmeyen taraflar, edinilmiş mallara katılmalarına izin veren yasal mal rejimi ile bağlıdırlar.
Evlilik sözleşmesinin maddeleri değiştirilebilir mi?
Daha önce de belirtildiği gibi, mal rejimi hariç olmak üzere, her iki taraf için de geniş bir seçim özgürlüğünün olduğu her konuda değişiklik yapılabilir. Eşler mal rejimi konusunda karar vermemişlerse, yasal rejim evlilik sırasında diğer seçimlik rejimlerden biriyle değiştirilebilir. Evlilikten önce veya sonra seçimlik bir rejime karar verilmişse, mal rejimlerini değiştirmek mümkündür. Devletin resmi gereklilikleri yürürlükte kalmaya devam eder. Evlenmeden önce devlet memuru önünde imzalanan bir sözleşme, ancak evlendikten sonra noter önünde imzalanan yeni bir sözleşme ile değiştirilebilir.
Mal Ayrılığı Sözleşmesi mal paylaşımını nasıl düzenler?
Taraflar bir mal rejimi kararlaştırmamışlarsa, edinilmiş malların yasal rejimi uygulanacaktır. Mal paylaşımının yasal rejimine ilişkin detaylı bilgiyi Boşanmada Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır yazımızda bulabilirsiniz. Mal ayrılığı rejimi bu başlık altında ele alınacaktır. İsteğe bağlı bir mal rejimidir. Bu rejim mal paylaşımı esasına dayanmaktadır. Bu rejimde mal paylaşımı söz konusu değildir. Eşler yönetim haklarını korurlar ve yardım veya tasarruf haklarını kaybetmezler. Bu rejim kabul edilirse, boşanma durumunda eşlerin malları bölünmeyecektir. Bu süreç, evlilik hiç kurulmamış gibi eşlerin mal varlıklarını etkilemeyecektir. Bu mal rejimi olağanüstü bir rejim olarak da değerlendirilebilir. Eşlerden birinin hacizle karşı karşıya kalması gibi geçerli bir sebep varsa, başka bir rejim belirlenmiş olsa bile mahkeme mal ayrılığına geçecektir.
Örnek Mal Ayrılığı Sözleşmesi (Örnek Mal Ayrılığı Sözleşmesi) nedir?
Sözleşme, mal rejimine ilişkin maddenin altına “ayrılık” kelimesi yazılarak oluşturulabilir. Sözleşme herhangi bir özel şekil şartına, taraf iradelerine veya diğer şartlara tabi değildir.
Mal Ayrılığı Sözleşmesinin etkisi nedir?
Evliliğin ölüm sebebiyle sona ermesi halinde sağ kalan eş hem terekenin mirasçısı hem de mal rejiminin tarafı olacaktır. Ayrılık rejimi için eşlerin birbirlerinin malları üzerinde hiçbir haklarının olmadığını belirtmiştik. Ancak miras hükümlerine göre sağ kalan eşin ölen eş üzerindeki mirasçılığı devam eder. Sağ kalan eşin fesih nedeniyle herhangi bir alacağı olmasa bile, hükümlere göre mirastan payını alabilir.
Evlilik sözleşmesi feshedilebilir veya iptal edilebilir mi?
Mal rejimi sözleşmesinin hükümleri, evlilik herhangi bir nedenle sona erene kadar uygulanmaya devam edecektir. Mal rejimi sözleşmesi, tarafların bir mal rejiminden diğerine geçme konusunda anlaşmaları veya olağanüstü mal rejimi gibi belirli koşulların gerçekleşmesi halinde ya da eşlerden birinin geçerli bir sebeple talep etmesi halinde de sona erdirilebilir. Bununla birlikte, bu durumda yalnızca bir mal rejimi sona erecektir. Feshedilen rejim tasfiye edilene kadar sözleşmenin hükümleri ve etkileri uygulanmaya devam edecektir. Mal rejimi sözleşmesinin iptaline ilişkin özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak aşırı kullanım ve irade sakatlığı hallerinde iptal davası açılması mümkündür. Bu durumda yetkili mahkeme aile mahkemesidir.
Nafaka ödememek için evlilik sözleşmesi yapılabilir mi?
Yukarıda da belirtildiği üzere, kanuna, ahlaka, kişi haklarına ve kamu düzenine aykırı olan veya kanunun emredici hükümlerini içeren her türlü hüküm geçersizdir. Yani bireyin nafaka talep hakkı doğmadan önce sözleşme bu hakka ilişkin bir kısıtlama içeriyorsa geçersizdir. Nafaka hakkına sahip olan taraf dahi kendi rızası ile hakkından feragat edemez. Başka bir deyişle, nafakadan kaçınmak için evlilik sözleşmesi yapılamaz. Bunun dışında anlamsız ve bireyin temel hak ve özgürlüklerini kısıtlayan, tarafların egolarını tatmin etmeye yarayan her türlü hüküm geçersiz olacaktır.
