İş göremezlik emekliliğine ilişkin durumlar, her geçen gün daha da ağırlaşan mali koşullar nedeniyle sürekli olarak sorgulanmaya başlanmıştır. Sonuç olarak, bir kaza geçiren veya başka bir nedenle engelli hale gelen bireylerin yeniden iş bulmaları çok zor hale gelmektedir. İş göremezlik emekliliği, bedensel hastalıklar veya tedavi edilemez rahatsızlıklar nedeniyle kariyerlerini yürütemeyecek hale gelen personel için kullanılan emeklilik sürecidir.
İş Göremezlik Nedir?
İş göremezlik, bir hastalık veya kaza nedeniyle vücut bütünlüğünün eksikliği, kısıtlılığı, yokluğudur. Gerçekte, tıbbi olarak, iş göremezlik, iş göremezlik ve iş göremezlik aynı fikirlerdir. Bununla birlikte, yasal olarak bu iki fikir birbirinden tamamen farklıdır. Bu ayrım, iş göremezlik veya iş göremezlik nedeniyle hak edilen sosyal yardımı karşılayabilecek sigorta kapsamı veya sosyal kuruluşlardaki farklılığa göre ortaya çıkar.
İş Göremezlik Aylığı için Şartlar Nelerdir?
Sigortalı çalışanlar, çalışmalarını engelleyen sağlık sorunları geliştirdikten sonra iş göremezlikten emekli olma hakkına sahiptir. Bununla birlikte, personelin iş göremezlikten emekli olabilmesi için sigorta kapsamı içinde çalışan sakinleri temin etmesi gereken bazı durumlar vardır. İş göremezlik emekliliği için gereken durumlar aşağıdaki gibidir:
- Çalışanın 10 yıldır sigortalı olarak çalışıyor olması.
- Çalışanın en az 1800 gün prim maliyeti ve onarım aralığına sahip olması gerekmektedir.
- Çalışanın en az %60 oranında iş gücü kaybına uğradığının sağlık kurulu tarafından resmi raporla tespit edilmiş olması gerekmektedir. Burada alınacak rapor herhangi bir devlet hastanesinden değil, SGK tarafından yönlendirilecek bir meslek hastalıkları hastanesinden alınmalıdır. Ayrıca bu iş gücü eksikliğinin işçinin işe başladığı tarihten sonra olması gerekmektedir.
40 P.c İş Göremezlik Aylığı için Şartlar Nelerdir?
1 Ekim 2008 tarihinden sonra sigortalı olan engelliler, sağlık kurulu raporlarının %40’ın üzerinde olması ve farklı durumların da mevcut olması halinde malulen emekli olabilirler. İş göremezlik emekliliği, iş göremezlik emekliliğinden tamamen farklı olmasına rağmen, genellikle birbirleriyle karıştırılırlar. 40 iş göremezlik aylığı için gerekli durumlar aşağıdaki gibidir:
- 40 ile %49 arasında engeli olanlar, 18 yıllık sigorta kapsamı koruması ile asgari 4.100 gün şartını yerine getirmeleri durumunda malulen emekli olabilirler.
- engel oranı %50 ile %59 arasında olan sigortalılar ise 16 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3.700 gün şartını yerine getirmeleri halinde malulen emekli olmaya hak kazanırlar.
Yeni Düzenlemeye Göre İş Göremezlik Aylığı Alma Koşulları Nelerdir?
2013 yılında yürürlüğe giren yepyeni mevzuat uyarınca, malulen emeklilik koşulları kolaylaştırılmış ve daha fazla kişinin malulen emekli olabilmesinin önü açılmıştır. Şimdiye kadar gerekli koşulları karşılamadıkları için iş göremezlik emekliliği başvuruları reddedilenler, yeniden başvuruda bulunma hakkına sahip oldular. Bunun yanı sıra, çoğu kanser hastalığından kaynaklanan iş göremezlik emekliliği durumları iyileştirilmiştir. Bu makalede açıklanan tüm durumlar mevcut bilgilerdir ve yepyeni mevzuata göre iş göremezlik emekliliği durumlarıdır.
İş Göremezlik Emeklilik Durumları Tablosu
1 Ekim 2008 tarihinden sonra çalışmaya başlayan personelin emeklilik durumları 12 aydan 12 aya adım adım yükselmektedir. İş göremezlik emeklilik durumlarınızı, işe başladığınız tarihi ve iş göremezlik ücretinizi iş göremezlik emeklilik durumları tablosundan öğrenerek belirleyebilirsiniz.
İş Göremezlik Aylığı Ne Kadar?
Yukarıda belirtilen durumları sağlamanız ve meslek hastalıkları hastanesinden alacağınız raporu SGK’ya ibraz etmeniz halinde iş göremezlik aylığınız bağlanabilir. 2020 yılı itibariyle ortak iş göremezlik aylığı 970 TL’dir. Ancak bu miktar sigortalıdan sigortalıya değişmektedir.
3600 Gün İş Göremezlik Aylığı Koşulları Nelerdir?
i̇ş göremezlik oranı %80’den fazla olan ve 1 Ekim 2008 tarihinden önce işe girmiş olan sigortalıların 15 yıl ve 3600 gün prim süresini doldurmaları halinde iş göremezlik emekliliği şartlarını yerine getirmiş sayılırlar.
1800 Gün Emeklilik Şartları Nelerdir?
1800 gün primi olan bir çalışan, en az 10 yıldır çalışıyorsa ve %60’tan fazla iş göremezlik oranı varsa emekli olabilir. Mevzuata göre, işçinin en az 1800 gün prim ödemesi gerekmekle birlikte, engelli kişi başka bir kişinin sürekli bakımına ihtiyaç duyuyorsa, 1800 gün prim ödeme zorunluluğu olmaksızın iş göremezlik aylığı alabilecektir.
Devlet Memurları İçin İş Göremezlik Aylığı Şartları Nelerdir?
Devlet memurlarının görevleri başında geçirdikleri bir kaza sonucu malul olmaları ve görevlerini yapamayacak derecede çalışma güçlerini kaybetmeleri halinde vazife malullüğü durumu ortaya çıkmaktadır. Bu kapsamda olanlara vazife malullüğü aylığı bağlanır. Prim durumları yukarıda tanımladığımız çalışanlarla aynıdır.
İş Göremezlik Aylığı Nedir
Tuhaf iş göremezlik, herhangi bir sorumluluk iş göremezliğinin olmadığı durumlarda ortaya çıkan bir iş göremezlik türüdür. Bu bağlamda verilen emekli maaşı tuhaf malullük aylığı olarak bilinir. Tuhaf malullük aylığı, en az 10 yıl fiili hizmet süresi olan çalışanlara, fiili ve itibari hizmet sürelerinin toplamı üzerinden ve iş göremezlik nedeniyle sorumluluktan kurtuldukları tarihteki kesintiye esas aylık veya ücret tutarı üzerinden bağlanır.
İş Göremezlik Aylığı Ücreti Nasıl Belirlenir?
İş kazası geçiren çalışanın izleyeceği iki yol daha vardır. Bunlardan ilki, dava yoluna başvurmadan önce atılması gereken yetkili adımlardır. Parça başı iş kazası geçiren çalışan, yetkili SGK iş kazası servisine başvurarak kazanın parça başı iş kazası olduğunu, bu kaza nedeniyle gelir kaybına uğradığını ve nihayetinde kaza nedeniyle gelir kaybının hızına karar verilmesini talep etmelidir.
Başvuru üzerine SGK tarafından bir alt komisyon kurulur ve bu komisyon öncelikle kazanın parça tesirli kaza olup olmadığını tespit eder. Kazanın parça başı kaza olduğu kabul edilse de çalışan en yakın sağlık kuruluşuna sevk edilerek sağlık kurulu raporu alınır. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan sevk üzerine çalışan, sağlık kurulu incelemelerinde zorluk çıkarma yetkisine sahip birçok hastaneden birinden sağlık kurulu raporu alır. Çalışanın dosyası SGK tarafından en yakın SGK Bölge Sağlık Kuruluna gönderilir. Çalışanın kaza sonrası gelir yetersizliği hızının tespiti bu şekilde yapılır.
Tespit sonucu alınan karar öncelikle ilgili kişiye bildirilir. Sosyal Güvenlik Kurumu Bölge Sağlık Kurulu veya bu tercihe itiraz halinde Sosyal Sigorta Kapsamı Üst Sağlık Kurulu, çalışanın kaza nedeniyle sürekli iş göremezlik oranının %10 veya daha fazla olduğunu tespit ederse, çalışana sürekli iş göremezlik aylığı bağlanır. Lisanslı sağlık kurulu, başvuran çalışanın gelir kaybına uğramadığını tespit ederse, çalışan bu karara itiraz edebilir. İtirazın olumsuz olması halinde, çalışanın SGK’yı ve işvereni hasım göstererek iş göremezliğinin tespiti için dava açması gerekmektedir.
İş Göremezlik Raporu Nereden Alınır?
İş göremezlik incelemeleri Sağlık Bakanlığı’na bağlı eğitim ve araştırma hastaneleri, devlet üniversitelerine bağlı hastaneler ve Türk Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı eğitim ve araştırma hastaneleri tarafından yapılmaktadır. Sigortalının ikamet ettiği ilde bu hastanelerin bulunmaması durumunda, Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış devlet hastaneleri, herhangi bir üniversite hastanesi veya devlet hastanesi, belgelenmesi şartıyla iş göremezlik raporuna zorluk çıkarabilir. Bunun yanı sıra, eğer hasta yoğun bakımda tedavi görüyorsa ve başka bir hastaneye sevk edilmesi hasta için hayati tehlike oluşturuyorsa, hastanın yattığı hastane de ruhsatlı olabilir.
Sağlık Kurulu Raporu için İşlem Aralığı Nedir?
Yasalara göre, çalışan, sağlık kurulu seçiminin bildirilmesinden itibaren 6 ay içinde Sosyal Sigorta Kapsamı Yüksek Sağlık Kuruluna başvurma hakkına sahiptir.
Yüksek Sağlık Kurulu’nun kararı SGK için bağlayıcı mıdır?
Çalışanın itirazı üzerine Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu tarafından yapılan seçimlerin Sosyal Güvenlik Kurumunu bağlayacağı düzenlenmiştir.
İş Göremezlik Ücreti Artacaksa Ne Yapmalıyım?
İş göremezlik ücretindeki artış yepyeni bir olgu olarak kabul edilmektedir. İş göremezlik ücretindeki bu artış için SGK’ya yeniden başvuru yapılabilir ya da yeni bir dava açılabilir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 12.03.2008 tarih ve 2008/245 E. sayılı kararında “iş göremezlik durumundaki her gelişme yepyeni bir olgu oluşturur” diyerek bu duruma işaret etmiştir.
