Büyük ölçüde sürücü hataları ve araçlardaki kit eksikliğinden kaynaklanan ve ülkemizde yüzlerce kişinin yaralanmasına, sakat kalmasına ya da hayatını kaybetmesine neden olan ziyaretçi kazalarının yanı sıra çok büyük miktarlarda maddi hasarlar da meydana gelmektedir. TÜİK verilerine göre 2017 yılında ülkemizde 182 bin 669’u ölümlü veya hasarlı olmak üzere 1 milyon 202 bin 716 ziyaretçi kazası meydana geldi. Bu kazalarda tam 7 bin 427 kişi hayatını kaybetti. Bir kez daha, bu kazaların %89,9’u sürücü kusurları nedeniyle meydana geldi. Bu yazımızda, ülkemizdeki en önemli yetki sorunlarından biri olan trafik kazası tazminat davasına ve bu davanın nasıl oluştuğuna açıklık getirmeye çalıştık.
Borçlar Kanunu’nda Tazminat
Tazminat davalarının açılabilmesi için yetkili sebepler Borçlar Kanunu’nun haksız fiili düzenleyen 49. maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir: ‘İhmali ve hukuka aykırı bir davranışla başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür. Zarar verici fiili yasaklayan yetkili bir kural bulunmasa bile, ahlaka aykırı bir fiille diğerine kasten zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür Mevzuatta da belirtildiği üzere, bir kişi kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille diğer bir kişiye zarar verirse, bu zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
Site Ziyaretçileri Kaza Tazminat Davası
Eğer ziyaretçi kazası hasara yol açmışsa, yaralanan kişi maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Zarar gören kişi, örneğin bir futbolcunun ziyaretçi kazası nedeniyle bacağını kırması durumunda, zararın bir sonucu olarak gelir yetersizliği için maddi tazminat ve kaza sonucu kendisinin ve yakınlarının üzüntüsü için manevi tazminat talep edebilir. Zarar gören kişinin yakınlarının etik tazminat talep edebilmesi için zararın aşırı olması gerekir. Burada aşırıdan kasıt, kişinin bir organının ya da duyusunun eksikliği olarak kabul edilmektedir. Örneğin, ayağı hasar gören bir futbol oyuncusu, sinirlerinin zarar görmesi nedeniyle felç olabilir.
Ziyaretçi kazalarının muhtemelen en uç sonucu olan ölümlü kazalarda, ölen kişinin yardımını alan herkes, örneğin ölen futbolcunun nişanlısı, burs verdiği yeğeni, burs verdiği bursiyerler gibi maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Bu durumda, tazminat ödenmesini sağlamak için, ölen belirli kişiden parasal yardım alındığını göstermek önemlidir. Bu yardımdan mahrum kalanların elde edeceği tazminat, yardımdan yoksun kalma tazminatı olarak bilinmektedir.
Yukarıda bahsettiğimiz kişiler dava açabilecek kişilerdi ve şimdi dava açabilecek kişilere bakacağız.
Tanımlandığı gibi, tazminat davasının ana fikri haksız fiil yasal sorumluluğudur. Bu görev nedeniyle, sürücü kuvvete (kaza sırasında aracı kullanan kişi), aracın sahibine (aracın ruhsatına sahip olan kişi), aracın operatörüne (örneğin, bir kuruluşun servis aracının karıştığı bir kazada), sigorta kapsamı şirketine (kasko, ziyaretçi sigortası gibi sigortaları yapan şirket) karşı bir dava açılabilir.
Site Ziyaretçileri Kaza Tazminat Davasında Yetkili ve Onaylı Mahkeme Salonu
Ziyaretçi kazası hasar veya ölümle sonuçlanırsa, Asliye Hukuk Mahkemesi açılacak tazminat davası için yetkili mahkemedir. Aynı zamanda, dava ziyaretçi sigorta şirketine karşı açılacaksa, burada da Asliye Ticaret Mahkemesi görevlidir.
Hasar veya ölümcül ziyaretçi kazalarında bir dizi yetkili mahkeme vardır. Bunlardan ilki davalı veya davacının ikamet ettiği yerdeki mahkemelerde, ikincisi kazanın meydana geldiği yerdeki mahkemede, üçüncüsü ise sigorta şirketinin merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede açılabilir. Örneğin, merkezi İstanbul Maltepe’de bulunan X sigorta şirketine karşı İstanbul Anadolu Asliye Hukuk Mahkemesi’nde maddi ve/veya manevi tazminat davası açılabilir.
Zararla Sonuçlanan Bir Site Ziyareti Kazası Tazminat Davasında Hangi Tazminatlar Talep Edilebilir?
- Zarar gören kişinin tedavi masrafları
- Yaralanan kişinin gelirinin olmaması
- Etik Tazminat: Yaralanan kişi ayrıca organ kaybına veya aşırı bedensel hasara uğramışsa (örneğin, yaralanan kişi kaza nedeniyle 3 ay boyunca komada kalmışsa ve hayatını onun yardımıyla sürdüren yakınları bu süre boyunca hiçbir yardım alamamışsa) manevi tazminat talebinde bulunabilir.
Ölümcül bir ziyaretçi kazası için tazminat olarak hangi zararlar talep edilebilir?
- Ölen kişinin tüm cenaze masrafları
- Merhumun anında ölmemesi halinde çözüm fiyatları
- Etik Tazminat: Ölen kişinin yakınları, ölümden kaynaklanan acı ve mücadele için tazminat talep edebilirler.
- Yardımdan Yoksun Kalma Tazminatı: Ziyaretçi kazası nedeniyle, ölen kişinin bakımını ve faturalarını üstlenen kişilerin, ölüm nedeniyle dezavantajlı oldukları tazminatı talep etmeleri mümkündür. Bu tazminatlardan biri, merhumun yaşam boyu yardımından dezavantajlı olanlar tarafından açılabilir. Örneğin, vefat eden kişiden eğitim hayatı boyunca her ay sık sık burs alan bir öğrenci, üniversite hayatının sonuna kadar burs miktarını talep edebilir. Aynı zamanda, yardımdan yoksun kalma tazminatı yalnızca ölen kişinin yakınları tarafından açılamaz. Örnekte olduğu gibi, merhum tarafından desteklenen herhangi bir kişi olabilir.
Site Ziyaretçileri Kaza Tazminatı Durumları için Zamanaşımı
Bir ziyaretçi kazası nedeniyle zarara uğrayan kişi, zararı ve olayın failini öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl içinde dava açmalıdır. Bu süre zaman aşımı süresidir. Kişi zararı ve faili daha sonra öğrense bile, her halükarda, eylem tarihinden itibaren 10 yıllık bir zaman aşımı süresi vardır.